Luxemburg en België ruziën over berging kernafval

Zoals eerder aangekondigd, heeft het Belgische NIRAS half april het ontwerpplan voor de eindberging van kernafval in België voor inspraak ter inzage gelegd. Alleen heeft het land daarbij nagelaten om ook officieel haar buurlanden te informeren. Omdat een aantal mogelijke locaties waar België haar kernafval zou kunnen opslaan "voor de deur" van Luxemburg liggen, is het aartshertogdom nu boos; ze waren daar natuurlijk graag vooraf over geïnformeerd. Daarop werd vervolgens de Belgische minister weer boos; volgens haar is er in het plan nog helemaal geen sprake van een keus voor een locatie voor een eindberging. Hoe het ook zij, ook Nederland is officieel nog niet op de hoogte gesteld, en dat had wel gemoeten: een aantal 'geschikte' locaties liggen namelijk op minder dan 15km van de Nederlandse grens.

In het 'Milieueffectenrapport voor het voorontwerp van koninklijk besluit tot vaststelling van het goedkeuringsproces voor de nationale beleidsmaatregelen met betrekking tot het langetermijnbeheer van geconditioneerd hoogradioactief en/of langlevend afval en tot bepaling van de beheeroplossing op lange termijn voor dit afval' noemt NIRAS een aantal mogelijke locaties. Maar, deze locaties kunnen, volgens NIRAS, vooral 'theoretisch denkbaar zijn voor geologische berging'. Naar de meeste sites heeft NIRAS nog geen onderzoek gedaan.

Iedereen weet dat NIRAS het liefst kernafval in Mol wil begraven, maar dat dat plan in 2017 door de Belgische regering als te voorbarig op de lange baan werd geschoven. Formeel draait het huidige plan nu alleen maar om de vraag of een eindberging onder de grond moet komen; de locatie komt dan in een volgend ontwerpplan.

In die zin is zowel de reactie van de Luxemburgse minister Dieschbourg - benadrukken niet gediend te zijn van hoog radioactief afval in de Ardennen - als die van Marghem - waar heeft Luxemburg het over? - te begrijpen: Als dit hele proces voorbij is, komt die Belgische eindberging natuurlijk gewoon onder Mol, alleen kan je dat officieel nog niet zeggen.

Alhoewel het Belgische kernafval nergens heen gaat, kunnen zienswijzen voor of tegen geologische eindberging tot 13 juni worden ingediend. Marghem denkt vanwege de Corona-pandemie nog wel na over een verlenging. Zodra België haar buurlanden alsnog officieel informeert, zal inspraak voor Luxemburger, Duitsers en Nederlanders nog acht weken mogelijk zijn.

De inspraak lijkt vooral te gaan om een online vragenlijstje. En houd dan maar in gedachten dat de Belgische eindberging 200 meter onder Mol komt. 15 km 'voor de deur' van Noord-Brabant. Misschien wel verstandig als Brabant ook wat van zich laat horen...