Een wagon met radioactief materiaal op weg naar Nederland is maandagavond na vertrek uit Tricastin (Zuid-Frankrijk) op het emplacement van Saint-Rambert-D'Albon ontspoord. De trein met vaten verarmd U3O8 (uranium oxide) was om 17:30 vertrokken vanuit het nucleaire centrum in Tricastin en hoogstwaarschijnlijk op weg naar opslag bij de COVRA, hoewel in de eerste berichten Duitsland als bestemming werd opgegeven. Als het op weg is naar de centrale opslagplaats voor radioactief afval in Borssele, is het aannemelijk dat het verarmd uranium uit de Urenco verrijkingsfabriek in Almelo afkomstig is. Verarmd uranium is het afvalproduct van verrijking en wordt in gasvorm verrijkt (UF6). Daarna wordt voor de veiligheid het gas weer omgezet in vaste vorm (poeder). Dat omzetten gebeurt (beide keren -van vast naar gas en dan weer terug) in Tricastin. Volgens de veiligheidsautoriteiten in Frankrijk (hier melding van Areva) is er geen radioactiviteit vrij gekomen.
'Verarmd' uranium zegt niet zoveel over de straling, het heeft betrekking op het percentage splijtbaar U235. Dat percentage is in verarmd uranium lager dan in natuurlijk uranium (0,8%) en in verrijkt uranium dus hoger. De straling is vergelijkbaar met natuurlijk uranium en vooral bij opname van uraniumdeeltjes in het lichaam een gevaar.
De COVRA is bezig met een procedure voor uitbreiding van de opslagfaciliteit o.a. voor de opslag van verarmd uranium. Lees verder
Urenco: Nederlandse deel toch ook in verkoop?
Volgens de Engelse zondagskrant The Sunday Times is het Japanse technologie bedrijf Toshiba van plan te gaan bieden op Urenco. Groot-Brittannie, Nederland en de Duitse bedrijven E.on en RWE hebben ieder een derde van de aandelen van de uraniumverrijker. E.on en RWE zijn al langer van plan hun aandelen te verkopen en ook het Verenigd Koninkrijk is bezig haar aandeel te privatiseren. Vorige week heeft de VK-regering haar deel van Urenco ondergebracht bij het ministerie van Handel en Innovatie, en niet langer bij Energie en Klimaat. Dat zou het makkelijker moeten maken om het te privatiseren.
Afgezien van een korte periode in de jaren ' 90 heeft Nederland altijd besloten 100% aandeelhouder te blijven van hun deel (met de fabriek in Almelo). Nu berichten (vooral) Duitse media dat het Toshiba bod (ook, of zelfs specifiek) zal gelden voor het Nederlandse deel. En ook dat de Nederlandse en Britse regering in overleg zijn over de verkoop. Begin december werd bekend dat de nieuwe regering ABN Amro in de arm had genomen om te adviseren over het Nederlandse Urenco aandeel.
Nationaal Actieplan als vervolg op de stress-test.
Minister Kamp heeft het Nationaal Actieplan naar de Kamer gestuurd. Het een vervolgstap op de Europese stresstest en geeft een overzicht van activiteiten en maatregelen die zijn genomen of gepland bij de kerncentrale Borssele.
Het rapport "bevat een nieuwe actie die nog niet eerder aan u is gerapporteerd" aldus Kamp aan de Kamer. Hij reageert daarmee eigenlijk op een punt wat (oa. door Laka) ingebracht is in de procedure rond de bedrijfsduurverlenging van de kerncentrale Borssele. Namelijk: wat zijn de gevolgen voor Borssele van de uitfasering van kernenergie in Duitsland? Borssele is een Duits ontwerp (KWU Siemens) en "EPZ en de Nederlandse overheid steunen op de kennis bij en ervaring met vergelijkbare kerncentrales in Duitsland." En die komt op termijn te vervallen…
Maar ongeveer het enige wat in het rapport daarover gezegd wordt is dat de lange termijn effecten daarvan onderzocht zullen worden (blz. 82) en dat de Kernfysische Dienst "will evaluate the possibility to increase exchange of information with other regulators of German design plants like Spain and Switzerland."
Geen enkel probleem dus, ook al gaan ze dat nu pas onderzoeken. Maar is dat dan niet handig dat we dat weten voordat we gaan beslissen of Borssele langer open mag blijven…? Lijkt ons redelijk relevant…
Radioactief afval; Euratom richtlijn; standaardbezwaarschrift beschikbaar
In december heeft minister van Economische Zaken Kamp ter voorbereiding van het implementeren van de richtlijn 2011/70/Euratom een aantal voorstellen voor wetsveranderingen naar de kamer gestuurd (zie bericht 18 december 2012). Op 3 januari is het concept-besluit in de Staatscourant gepubliceerd. 'Een ieder' kan tot 4 weken na dagtekening (dus tot 1 februari) 'schriftelijk zijn zienswijze naar voren brengen over het ontwerp van de Algemene Maatregel van Bestuur.' Die wet- en regelgeving is niet onbelangrijk omdat daar de kaders voor het nationaal programma in vastgesteld worden. Om tot zo'n nationaal programma te komen moet er volgens Euratom uitgebreide voorlichting en inspraak zijn.
Nu is een discussie over eindberging een tricky onderwerp, omdat een 'geaccepteerde' eindberging een alibi kan zijn voor doorgaan met kernenergie. Omdat een goede eindberging onmogelijk is, gaat het om het kiezen van de minst slechte 'oplossing' en is de voorwaarde logisch dat de productie van dat afval is gestopt voordat we daartoe kunnen over gaan; niet alleen uit principiële maar ook uit praktische redenen (bijv. voor hoeveel radioactief afval, en met welke samenstelling, zoeken we een oplossing?). Daarbij komt dat we, uiteraard, zeer ontevreden zijn over die Euratom richtlijn die onder meer afstand lijkt te nemen van terughaalbaarheid als concept en export van radioactief afval toestaat, zelfs buiten de EU - en vooral dat laatste is een flinke koerswijziging.
Een standaardzienswijze is hier voor een ieder beschikbaar.
De thorium-lobby strikes again
De laatste jaren is het minstens 1x per jaar raak: een offensief van de thorium-lobby. Vandaag wel op een heel prominente plaats: de hele voorpagina van de Volkskrant wordt ingeruimd voor dit 'energiewonder'; over de 'grootste energiedoorbraak sinds het vuur'. Maar 't onderzoek is niet nieuw: al ruim vijftig jaar is er onderzoek naar het gebruik van thorium als alternatief voor uranium; en het is, net als kernfusie, ook al 50 jaar een grote belofte, en ook al ongeveer 50 jaar "over 20 jaar commercieel". De belangrijkste redenen voor onderzoek naar thorium zijn dat de voorraden groter zijn dan die van uranium en dat, zo wordt gezegd, de thorium-cyclus veel minder proliferatie-gevoelig is dan die van uranium. Maar is thorium echt een alternatief?
Laka schreef in februari 2008 deze fact-sheet (in het Engels): 'Thorium nuclear fuel cycle: an alternative?' Of lees bijvoorbeeld het artikel in Technisch Weekblad van een maand geleden over hoe je van thorium vrij eenvoudig een atoombom maakt, of deze op Wetenschap24 met ongeveer de zelfde strekking. Conclusie: de Volkskrant heeft zich in laten pakken... Lees verder
Radioactief afval: Euratom richtlijn 2011/70
De Europese Raad van ministers heeft op 19 juli 2011 een richtlijn over opslag van kernafval vastgesteld, die kracht van wet heeft en is goedgekeurd door het Europese Parlement. De lidstaten, waaronder Nederland, moeten de wet- en regelgeving voor een nationaal programma voor de opslag van radioactief afval voor 23 augustus 2013 hebben aangepast. Een 'nationaal programma' moet in 2015 klaar zijn. De Nederlandse regering moet aangeven wat de plannen zijn voor de eindberging van radioactief afval.
Als voorbereiding op zo'n nationaal programma worden een aantal wetten die daar mee samenhangen aangepast. Minister Kamp heeft "in verband met de implementatie van richtlijn 2011/70/Euratom" een ontwerpbesluit tot wijziging van het "Besluit in-, uit- en doorvoer van radioactieve afvalstoffen en bestraalde splijtstoffen, het Besluit kerninstallaties, splijtstoffen en ertsen en het Besluit stralingsbescherming" naar de Kamer gestuurd..
Wat na een eerste keer lezen opvalt is dat 'terughaalbaarheid' (het begrip dat in de jaren '90 geïntroduceerd werd om maatschappelijk draagvlak te creëren), weer van tafel lijkt. Ook wordt gesteld dat eindberging in een ander land mogelijk is; in "een lidstaat of een derde land". Dus zelfs buiten de EU!.
Borssele 60 jaar: Nationaal experiment met ongewisse uitkomst
Minister Kamp van Economische Zaken staat op het punt om Kerncentrale Borssele toestemming te verlenen om 60 jaar open te blijven. Duitse experts stelden in oktober vast dat zo'n levensduurverlening uniek is in de wereld en waarschuwden dat Nederland voorbereid moest zijn op problemen met de kerncentrale. Stichting Laka roept daarom de Tweede Kamer op om niet akkoord te gaan met de levensduurverlenging en om Nederland voor dit experiment met ongewisse uitkomst te behoeden.
Lees het volledige persbericht [pdf]
Lees de tweets van de PvdA over kernenergie
Lees de analyse en vragen over de levensduurverlenging KCB [pdf]
ABN Amro adviseert regering over evt. privatiseren Urenco NL
Reuters UK meldt dat het nieuwe Nederlandse kabinet ABN Amro in de arm heeft genomen om te adviseren over wat te doen met het Nederlandse Urenco aandeel (33%). Het vorige kabinet had een contract met Credit Suisse, maar dat is niet vernieuwd. Nederland heeft altijd volgehouden haar deel niet te willen verkopen. Het Verenigd Koninkrijk is bezig om haar aandeel te verkopen en hebben in september Morgan Stanley in de arm genomen. Het derde deel is in handen van RWE en E.on die er ook vanaf willen. Elke verandering in de eigendomsstructuur moet goedgekeurd worden door de drie landen, die veto mogelijkheid hebben.
Dinsdag transport Borssele – La Hague
Volgens 'doorgaans welingelichte kringen' vindt er morgen (dinsdag 11 december) een transport met brandstof uit de kerncentrale Borssele naar de franse opwerkingsfabriek La Hague plaats. Hoe laat het transport begint is niet bekend, maar eerdere ervaringen leert dat dat vroeg in de morgen is. De trein zal via Goes, Bergen op Zoom en Roosendaal naar Belgie vertrekken.
Update 12 december: Transport dinsdag om 15 uur vertrokken. Nog 5 transporten mogelijk tot september 2013
Probleem koelwatersysteem HFR
Vorige week schreven we het hier al: de 50 jarige hoge-flux reactor in Petten heeft regelmatig problemen met leidingen. Toen was het een tritium-besmetting, nu is er weer wat aan de hand. Tijdens de geplande onderhoudsstop, die gestart is op 11 november 2012, heeft NRG bij de voorbereidingen om de reactor weer op te starten een afwijking ontdekt in het koelwatersysteem van de HFR. Het opstarten van de reactor is hierdoor uitgesteld. Om "de aard, omvang en oorzaak van deze afwijking" te achterhalen, is er direct een onderzoek gestart. Naast een visuele inspectie is er ook een veiligheidsanalyse uitgevoerd. De resultaten hiervan moeten meer inzicht geven in de afwijking.
NRG kan nog geen indicatie geven wanneer de reactor weer wordt opgestart. Natuurlijk ontstaan er door de zeer gecentraliseerde wereldwijde productie (een paar reactoren zorgen voor de gehele productie), direct problemen bij de beschikbaarheid van medische isotopen.