Reclame Code Commissie: Kerncentrale Borssele misleidt over ‘hergebruik’ kernafval


Exploitant EPZ zegt niet te weten waar 60% van de verbruikte splijtstof naar toe gaat

EPZ, de uitbater van kerncentrale Borssele, beweert sinds jaar en dag dat ze "95 procent" van de splijtstof opnieuw gebruiken, en dat er maar "5 procent" overblijft als kernafval. Het College van Beroep van de Reclame Code Commissie heeft, na een klacht van Laka hierover, gisteren geoordeeld dat dit misleidende milieuclaims zijn. In haar uitspraak verwijt het college EPZ dit des te meer omdat de misleidende claims op de website van EPZ staan onder het thema "Milieu & gezondheid", waar argeloze bezoekers juiste en evenwichtige informatie over splijtstof en kernafval zouden mogen verwachten.


Als u het werk van Laka waardeert, kunt u donateur worden.
Alleen met uw steun kunnen wij ons werk blijven doen.


Milieu reclame code
De Reclame Code Commissie heeft eerder vastgesteld dat de website van EPZ als reclame moet worden gezien. Reclameclaims over hergebruik en afval zijn 'milieuclaims' waarvoor de strengere milieu reclame code (MRC) geldt. Eén van de regels van de MRC is dat hoe exacter (95%, 5%) de milieuclaim, hoe zwaarder de bewijslast.

Want hoe zit dat? EPZ voert verbruikte splijtstof af naar de Franse firma Orano, waar het wordt opgewerkt. In mei dit jaar deed de Franse reclame code-commissie JDP alleen een uitspraak naar aanleiding van een klacht van het Franse Réseau Sortir du nucléaire waaruit bleek dat Orano het opgewerkte uranium zelf eigenlijk niet verder verrijkt voor splijtstofproductie, en dat dat alleen nog maar in Rusland gebeurt. Ook voor Borssele. Op de website van EPZ over 'hergebruik' staat Rusland echter niet vermeld, alleen Frankrijk. Maar als niet uit Frankrijk, waar komt, volgens EPZ, hun 'opnieuw gebruikte' splijtstof dan wel vandaan?
Tegelijkertijd had EPZ vorig jaar aan het ministerie van IenW toestemming gevraagd om met opwerker Orano 1764 vaten hoogradioactief (Duits?) kernafval uit te mogen ruilen.
Kan EPZ echt volhouden dat maar "5% van de splijtstof overblijft als kernafval"? Bij elkaar genoeg vragen voor een zaak bij de Reclame Code Commissie.

Omdat EPZ bij de milieuclaim over hergebruik exacte cijfers noemt, moest ze die bij de Reclame Code Commissie ook onderbouwen. En toen kwamen ze met cijfers op de proppen die niet konden kloppen.

EPZ toonde namelijk een contract waarin stond dat ze aan hun brandstofleverancier Framatome 123 ton in Frankrijk opgewerkt uranium beschikbaar stellen voor de productie van nieuwe splijtstof. Laka had alleen uitgerekend dat die nieuwe spijtstof slechts 48 ton weegt, en dat er dus 75 ton, haast 60% van alle splijtstof, ontbreekt. Volgens Laka is dat het verarmd opgewerkt uranium dat door Rosatom op de steppe in Rusland wordt gedumpt. Waar die partij volgens EPZ was gebleven? "Verkocht", aldus EPZ ter zitting, eind oktober. Het College van Beroep van de Reclame Code Commissie gaf EPZ daarop twee weken om aan te tonen dat die 'verkochte' 75 ton opgewerkt uranium echt wordt hergebruikt. Want als EPZ dat niet kon aantonen, dan kan de milieuclaim dat "95% wordt hergebruikt" niet worden gebruikt. Na het verstrijken van de deadline antwoordde EPZ dat bij de productie van splijtstofelementen met opgewerkt uranium ‘tails’ overblijven, maar dat ze niet beschikken over bewijsmateriaal met betrekking tot de inzet van die tails.

Het College van Beroep had EPZ al op de consequentie van het niet onderbouwen van EPZ's milieuclaim gewezen, en laat er in haar onherroepelijke uitspraak dan ook geen twijfel meer over bestaan:

Het College concludeert op grond van het voorgaande dat de juistheid van de milieuclaim met betrekking tot 95% hergebruik en 5% afval niet is aangetoond overeenkomstig artikel 3 Milieu Reclame Code (MRC). Nu de stellige en nauwkeurig lijkende claims met betrekking tot de percentages niet bewezen zijn, oordeelt het College dat de uitingen de consument een onjuist en daardoor misleidend (in de zin van artikel 2 MRC) beeld geven over de mate waarin de splijtstof van EPZ opnieuw wordt gebruikt, respectievelijk over het afval.
Dit klemt te meer nu kernafval een belangrijk gezondheidsrisico oplevert en de uiting speci
fiek is geplaatst in het kader van het thema “Milieu & gezondheid’, hetgeen een juiste en evenwichtige voorlichting over deze aspecten van kernenergie aan de consument veronderstelt. Het College acht de uiting op dit punt in strijd met artikel 2 MRC.

EPZ wordt aanbevolen de volgende milieuclaims niet meer te gebruiken:

  1. 95 procent van de splijtstof wordt opnieuw gebruikt
  2. 5 procent blijft over als afval
  3. Het herbruikbare uranium en plutonium gaat naar een splijtstoffenfabriek waar het wordt verwerkt tot nieuwe splijtstof. Die gaat weer terug naar onze kerncentrale voor een tweede cyclus van vier jaar energieproductie.
  4. De vijf procent afval wordt verwerkt en verpakt waarna het voor opslag teruggaat naar Nederland.

Vandaag, 1 december, zijn ze nog niet van de website van EPZ af.

Update: 2 december is de tekst van de website aangepast. Op andere plekken gebruikt EPZ de onterechte milieuclaims nog wel.


Dit is de tweede keer dat de Reclame Code Commissie oordeelt dat EPZ misleidende claims gebruikt. De vorige keer claimde EPZ onterecht dat ze militair uranium 'onschadelijk' maakten.

Missende 75 ton opgewerkt uranium: