Harrie Buurlage, internationaal expert in de nucleaire medische industrie en jarenlang een van de belangrijkste mensen bij NRG in Petten, vertrekt naar de Amerikaanse concurrent SHINE. Buurlage ziet kennelijk meer brood bij de Amerikanen met hun versnellertechnologie, dan bij het kernreactor Pallas-project. SHINE wil een grote rol gaan spelen op de Europese markt voor medische isotopen. Buurlage is er van overtuigd dat dat gaat lukken “particularly because of its safer, cleaner and more cost-effective production process”. Een stap weg van reactoren als technologie voor de productie van medische isotopen.
Harrie Buurlage heeft meer dan 25 jaar ervaring in de nucleaire industrie; na zijn vertrek bij NRG de laatste anderhalf jaar bij zijn eigen bedrijf NucMed. Buurlage kent zo "Petten" als zijn broekzak. En daarom is zijn overstap opmerkelijk: niet alleen omdat hij als vice-president van SHINE een volle concurrent van zijn Pettense collega's wordt, hij wordt dat ook nog voor een firma die het medisch gebruik van kernreactoren naar de prullenbak verwijst: "[SHINE] does not require a nuclear reactor, uses less electricity, generates less waste and is compatible with the nation’s existing supply chain for Mo-99."
SHINE (een afkorting van 'Subcritical Hybrid Intense Neutron Emitter') vermarkt een deeltjesversneller-technologie die is ontwikkeld is door Greg Piefer aan de Universiteit van Wisconsin-Madison (VS). Naast linacs en cyclotrons, is SHINE ook een type deeltjesversneller waarmee medische isotopen kunnen worden geproduceerd.
Voor de productie van molybdeen-99 (Mo-99) en jodium-131 (I-131) bestraalt SHINE 'targets' van laag verrijkt uranium (LEU) met vrije neutronen. Deze vrije neutronen worden gemaakt door een bundel met deuteriumdeeltjes te laten botsen met tritium (beide isotopen van waterstof).
Van alle methoden voor de productie van medische isotopen, veroorzaakt bestraling in een kernreactor veruit de grootste hoeveelheid kernafval en versnellers zoals cyclotrons, linacs en Lighthouse het minst. Omdat er geen splijtstofafval overblijft, zit SHINE qua hoeveelheid afval ook in buurt van deeltjesvernellers.
In mei was de ‘groundbreaking ceremony’ voor de bouw van de eerste productiefaciliteit in Wisconsin. De Amerikaanse installatie kan in principe tot aan een derde van de wereldwijde vraag naar molybdeen-99 voldoen en zal vooral de Amerikaanse markt bedienen. Tijdens die ceremonie werd aangekondigd dat SHINE ook Lutetium-177 gaat produceren. Onder Buurlage's leiding gaat SHINE ook een productieinstallatie voor de medische isotopen in Europa oprichten.
Deze zou rond 2025 operationeel moeten zijn. De vraag is alleen: Waar?
Naast dat SHINE de belangrijkste VS-producent van Molybdeen-99 wordt, wil het bedrijf de komende jaren ook uitbreiden naar Europa en Azië. Buurlage wordt verantwoordelijk voor alle activiteiten van SHINE in Europa, inclusief de locatiekeuze, de bouw en de exploitatie van een productiefaciliteit voor medische isotopen.
De overstap van Buurlage is opmerkelijk, maar de officiële reden, genoemd in het persbericht van SHINE is nog opmerkelijker: “It is well known that current European producers of medical isotopes are planning to cease operations in the next several years, and SHINE is excited to be in a position to ensure that Europeans have uninterrupted access to the life-saving products our team and technology can provide”. SHINE lijkt niet echt rekening te houden met de realisatie van de Pallasreactor in Petten.
En, zo sluit Buurlage het persbericht van SHINE zelf: “I know the European market well and am confident that SHINE will play a significant role here and in the global market, particularly because of its safer, cleaner and more cost-effective production process.”