De Belgische beweging tegen kernenergie heeft grote vraagtekens bij het testen van de reactorgebouwen van de kerncentrales. Het reactor gebouw is naast het splijtstofelement en het reactorvat een van de drie ‘hermetische barrières’ die er voor moeten zorgen dat er –in geval van een calamiteit- geen radioactiviteit buiten het gebouw komt. Het reactorgebouw moet daarom tot een bepaalde druk ‘dicht’ blijven. Maar in België blijkt nu dat die ‘dichtheid’ getest wordt met de helft van de in de vergunning vastgestelde druk waar het reactorgebouw aan moet voldoen. In Borssele lijkt de situatie hetzelfde. Hier het Belgische bericht met een korte aanvulling over kerncentrale Borssele.
Het Belgische Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle moet nagaan of de werking van de zeven Belgische reactoren de veiligheid van de burgers respecteert. De belangrijkste elementen om de veiligheid te waarborgen zijn de "drie hermetische barrières": het potlood dat de brandstof bevat, het reactorvat en ten slotte het reactorgebouw, zoals FANC-directeur Jan Bens het voor de Sub-commissie van Nucleaire Veiligheid in het Federaal Parlement op 2 december 2015C uitdrukte.
Dit gebouw is zo ontworpen dat het een lek van radioactief materiaal uit het reactorvat kan opvangen en insluiten. Het moet hermetisch dicht blijven tot een inwendige druk die bij zo’n ongeval zal optreden. En de uitbater moet te allen tijde in staat zijn om deze hermetische dichtheid aan deze druk te rechtvaardigen.
Het is schokkend te vernemen van de huidige Minister van Veiligheid, Jan Jambon, dat deze gebouwen slechts op de helft van deze berekende druk getest worden. Hij schrijft dat de "testen momenteel worden uitgevoerd met een druk die op zijn minst meer bedraagt dan de helft van de verwachte druk na het meest penaliserende ontwerpbasisongeval voor dit criterium” in plaats van de volledige verwachte druk te gebruiken, zoals het gezond verstand vereist.
Hoe kan de weerstand van een reactorgebouw getest worden bij de helft van de druk die verwacht wordt bij een ongeval?
Het is juist het reactorgebouw van Three Mile Island dat grotendeels de radioactiviteit heeft binnengehouden toen het reactorvat het daar op 28 maart 1979 begaf. Nu wordt algemeen aangenomen dat de reactorvaten van Doel 3 (tot 40 haarscheurtjes/dm³) en Tihange 2 niet langer voldoen aan de veiligheidsnormen en steeds meer aftakelen. Daarom wordt hier veel meer waakzaamheid vereist op de hermetische dichtheid van de reactorgebouwen.
In Frankrijk is de luchtdruk die het ASN, de Franse nucleaire waakhond, voor deze test vereist de ontwerpdruk in zijn geheel, in de orde van grootte van 5 bar (blz 18 en 20). De test wordt om de tien jaar op elk gebouw herhaald. In de VS is de druk van de door de NRC vereiste tienjarige test ook de ontwerpdruk, eveneens 5 bar (samenvatting), en niet de helft ervan. De Belgische tests zijn daarom niet in overeenstemming met de Noord-Amerikaanse normen, in tegenstelling tot de verklaringen van minister Jambon. De hele planeet heeft de les van Three Mile Island geleerd, behalve ENGIE, het Belgische FANC en Jambon. Dit is des te ernstiger omdat de veroudering van de installaties de kwaliteit van het beton van het reactorgebouw nadelig beïnvloedt door het verlies van de voorspanning van de betonwapening en de betonkruip. En onze reactoren verouderen meer dan redelijk is.
We eisen de publicatie van de laatste blowdoortests van de 7 reactoren, de toegepaste druk, het vastgestelde lekkage en de datum van de laatste inspectie. In het specifieke geval van Doel 3, op dit moment weer stilgelegd, eisen we dat de test succesvol wordt uitgevoerd voor de herstart, gepland voor 15/4/2018, aan de ontwerpdruk en volgens de Franse normen. De resultaten van deze test moeten openbaar worden gemaakt. Het gaat om de veiligheid van miljoenen mensen die gevaar lopen door een stokoude scheurreactor in een SEVESO-gebied op 12 km van de Grote Markt van Antwerpen
En Borssele?
De manier waarop in de kerncentrale Borssele het zogenaamde 'lekdichtheidsonderzoek' gebeurd lijkt vergelijkbaar met Doel. In het Veiligheidsrapport staat (op blz 126):
Dit zogenaamde integrale lekdichtheidsonderzoek wordt uitgevoerd als de centrale uit bedrijf is. De resultaten worden vergeleken met die van de eerste beproeving. Als beoordelingscriterium geldt dat de lekgrootte bij de ontwerpdruk van 4,8 bar niet groter is dan 0,25% (gewicht). Het integrale lekdichtheidsonderzoek wordt om technische redenen uitgevoerd bij een lagere druk van 2 bar waarbij dan de maximaal toelaatbare lekgrootte overeenkomstig is gereduceerd.