Volgens het kabinet zijn er “geen aanwijzingen” dat verrijkt uranium van Urenco in de VS gebruikt wordt voor het Amerikaanse kernwapenprogramma. Hiermee gaat het kabinet helemaal voorbij aan de visie van de Amerikaanse overheid zelf, die de productie van tritium -en de levering van verrijkt uranium daarvoor- als een militaire aangelegenheid ziet. Toch levert Urenco verrijkt uranium aan Amerikaanse kerncentrales die contractueel verplicht zijn om met speciale brandstof tritium te produceren voor het Amerikaanse kernwapenprogramma. Daar kan nauwelijks onduidelijkheid over bestaan.
In mei werd bekend dat Urenco verrijkt uranium gaat leveren aan Amerikaanse kerncentrales die daarmee tritium produceren dat gebruikt gaat worden in Amerikaanse kernwapens. Liesbeth van Tongeren (GL) stelde er vragen over en diende samen met Wassenberg (pvdD) een motie in waarin de regering opgedragen werd om “deze zaak tot op de bodem uit te zoeken en hierover te rapporteren aan de Kamer.” De motie werd aangehouden tot dat de minister het tot op de bodem had uitgezocht.
In deze Kamerbrief laat minister Schultz weten dat ze dat gedaan heeft. Nouja, “tot op de bodem uitzoeken en daarover rapporteren”? Ze lijkt het niet erg serieus te nemen en deelt mee dat ze het nog een keer nagevraagd heeft en dat Economische Zaken het standpunt van Buitenlandse Zaken ondersteund “dat er geen aanwijzingen zijn dat verrijkt uranium van Urenco wordt gebruikt voor het Amerikaanse kernwapenprogramma.”
Het blijft wonderlijk: voor de Amerikaanse overheid is de productie van tritium voor kernwapens in civiele kerncentrales altijd militair geweest. Juist daarom hebben ze altijd ‘non-obligated’ verrijkt uranium gebruikt in die kerncentrales: verrijkt uranium dat niet onder non-proliferatie verdragen valt. Nu hebben ze daar geen beschikking meer over, zien de vervelende consequenties daar wel van in, zijn dan ook aarzelend in het vragen van ‘buitenlandse’ verrijkingsfabrieken, er schijnt zelfs een verrijkingsbedrijf geweigerd te hebben –juist om die militaire verbanden- maar Urenco –en de Nederlandse overheid- doet alsof haar neus bloed.
“De levering is geregeld door het Verdrag van Washington waarin is vastgelegd dat het verrijkt uranium alleen voor vreedzame doeleinden mag worden gebruikt. Hierop wordt toegezien door het IAEA”, schrijft Schultz in de brief. Maar, zoals we ook al eerder schreven, het Verdrag heeft het alleen over de levering van “bijzondere splijtstoffen” die gespecificeerd worden als plutonium en hoogverrijkt uranium. En daar is hier inderdaad geen sprake van. Maar de Memorie van Toelichting bij de Goedkeuring van het Verdrag (Kamerstuk nr. 22991 13, Tweede Kamer 1992-1993) is duidelijker. Daar staat over Artikel III: “Dit artikel legt de verplichting vast tot uitsluitend vreedzaam gebruik van alle onder de overeenkomst vallende technologie, uitrusting en materialen.” Hieronder valt natuurlijk ook de levering van verrijkt uranium aan kerncentrales als die contractueel en met speciale daarvoor ontwikkelde brandstofstaven tritium, produceren ten behoeve van kernwapens.
WOB-verzoek Laka
Dat 'tot op de bodem uit zoeken' hoeven we duidelijk niet van ‘t kabinet te verwachten. Laka heeft enkele maanden geleden al met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) documenten opgevraagd van de Gemengde Commissie. Na veel onduidelijkheid en vertraging is er een beslissing op het WOB-verzoek gekomen: alles is geheim. Daar nemen we geen genoegen mee en zijn afgelopen week in bezwaar gegaan tegen deze beslissing.