Provinciale Staten van Noord Holland hebben begin deze maand in een geheime vergadering besloten om het tweede deel van een lening voor een nieuwe kernreactor in Petten, Pallas, te weigeren. Daarmee hangt de geplande Pallasreactor aan een zijden draadje. Dat onthult het onderzoeksprogramma van Radio 1 Argos vanmiddag. Argos had inzage in geheime stukken en sprak met Statenleden. Reden voor de weigering is een gebrek aan vertrouwen in de business case en de grote en snelle veranderingen op de markt voor medische isotopen: reactoren worden snel ingehaald door productie van isotopen met deeltjesversnellers. Stichting Laka wijst hier al jaren op en heeft dit onlangs nog in een brief aan Statenleden uiteengezet.
De reden voor de Provinciale Staten om het geld niet over te maken is gebrek aan vertrouwen in de gepresenteerde business case van de Pallasreactor. Met name het feit dat Pallas nog geen private investeerders heeft gevonden weegt zwaar. “De Pallas organisatie loopt met de actualisatie van de business case niet in de pas met het tijdschema dat voor de go/no go-momenten is bedacht.” Schrijft CDA-gedeputeerde Bond aan de commissie EEB (Energie, Economie en Bestuur) van PS.
Maar het zijn niet alleen economische argumenten. Voor PS weegt ook zwaar dat er twijfel bestaat of een nieuwe Pallas-reactor wel nodig is gezien ontwikkelingen in de markt. Pallas is vooral geplandvoor de productie van medische isotopen. CDA'er Bond wijst er op dat OECD en NEA voorspellen dat er in 2020 een overschot aan medische isotopen wordt verwacht. Dat komt enerzijds door nieuwe productiefaciliteiten die in aanbouw zijn en door het feit dat medische isotopen ook geproduceerd kunnen worden met behulp van cyclotrons. Deze ontwikkelingen worden beschreven in de tweede Pallasnieuwsbrief.
Laka verwelkomd de beslissing van de Provinciale Staten. “Het is een verstandig besluit op het juiste moment. Het heeft geen zin aan te blijven modderen. Het is zaak nu vol in te zetten op productie van medische isotopen met innovatieve deeltjesversnellers. Dat is de enige mogelijkheid om werkgelegenheid in de kop van Noord-Holland te behouden”, aldus ir. Henk van de Keur van Stichting Laka.
Minister Henk Kamp (Economische Zaken) beantwoorde afgelopen week nog kamervragen over Pallas. Hij liet op geen enkele manier de bestaande twijfel over de voortgang doorschemeren. Dat is vreemd, omdat hij van de beslissing van de Provincie Noord-Holland op de hoogte moet zijn geweest. En des te vreemder omdat bij het afsluiten van de lening in 2012, in een bestuursakkoord is afgesproken dat PS en EZ samen op trekken. Als één partij ermee stopt dan stopt de andere ook. Er is een afspraak tot “consensus” over de gezamenlijke lening van 80 miljoen euro. En die is er dus niet. Het is de vraag of hij nu een andere keuze heeft dan de bijdrage van het Rijk te stoppen.
Volgens Argos houden de PS de deur nog wel op een kier. De PS verleent namelijk wel toestemming voor de start van de aanbesteding van het ontwerp voor Pallas. Gedeputeerde Bond wijst er op dat, mocht de minister toch besluiten zijn 14 miljoen over te maken aan Pallas, PS van Noord Holland daarvan “zeven miljoen voor haar rekening dient te nemen.” Dat is een gevolg van de afspraken in het bestuursakkoord.