Terwijl energiebedrijven nieuwe maar verlieslijdende gascentrales sluiten, wil de overheid eventueel een verlieslijdende oude kerncentrale financieren. Dit bleek gisteren in het debat over de toekomst van de kerncentrale. De ministers Kamp (EZ) en Dijsselbloem (Financiën) willen toch proberen Delta tegemoet te komen door eventueel een garantstelling voor de kerncentrale Borssele om de langdurige periode van lage energieprijzen te overbruggen. Het voorstel van de aandeelhouders om de kerncentrale in een aparte stichting onder te brengen waarvoor het Rijk met € 600 miljoen garant zou staan, is door Dijsselbloem verworpen. Dat zou, zo zei hij, feitelijk een subsidie hebben betekend omdat die garantie vrijwel zeker aangesproken zou worden. Maar de oplossing die nu gesuggereerd wordt -hoewel nog onduidelijk- zou ook staatssteun kunnen zijn.
De toezegging van de ministers kwam laat in het debat onder zware druk van de Kamer die vindt dat de problematiek van de kerncentrale de provincie overstijgt en dat de landelijke overheid bij moet springen. Tot nu toe was minister Kamp dat niet van plan, maar liet nu toch doorschemeren dat er met de aandeelhouders -provincie en gemeenten- onderhandeld wordt over een garantstelling nodig om de langdurige periode van lage energieprijzen te overbruggen. Voorwaarde voor een borg is wel dat er door de aandeelhouders een duurzame oplossing wordt aangedragen.
Wat zou zo’n ‘duurzame oplossing’ dan kunnen zijn? Minister Dijsselbloem licht een tip van de sluier op. Het zou mogelijk gaan om de vorming van een nieuw Zeeuws nutsbedrijf met de Delta onderdelen Enduris (netwerkbedrijf) en (waterbedrijf) Evides. Deze onderdelen moeten van de wet in handen van de overheid blijven. Opbrengst van de verkoop van andere (winstgevende) Delta onderdelen kan gebruikt worden voor de kerncentrale. Maar de structuur van de entiteit waarin die kerncentrale, samen met andere energiecentrales (dus huidige EPZ) ondergebracht wordt, is onduidelijk. Of met andere woorden: wie wordt dan voor 70% eigenaar van EPZ (de energiepoot). Dat zou het huidige Delta kunnen zijn, maar dat zou dan heel goed een sterfhuisconstructie kunnen zijn: winstgevende onderdelen haal je uit de huidige Delta; verliesgevende onderdelen blijven over.
Terwijl andere energiebedrijven splinternieuwe gascentrales sluiten omdat ze verlies maken, gaat de overheid een oude kerncentrale die verlies maakt financieren om open te houden? Dat kanniewaarzijn.
Kamp wil in elk geval niet de kerncentrale voortijdig sluiten. Het fonds om de kerncentrale te ontmantelen is zo opgezet dat dat tot 2033 (door jaarlijkse afdrachten en rente- & beleggingsresultaten) door moet groeien zodat er in 2034 ongeveer 500 miljoen inzit. Dat half miljard is minimaal nodig om de centrale af te breken. Nu sluiten, zo schetst de minister, zou een tekort van € 1,1 mrd tot € 1,3 mrd veroorzaken. Bij sluiting in 2023 zou nog altijd een tekort overblijven van € 400 mln tot € 700 mln. Onduidelijk is waar die bedragen op gebaseerd zijn. Er is een onderzoek, maar dat wil de minister nog niet publiceren.
Verkopen van de kerncentrale is definitief mislukt. Gesprekken met niet-genoemde potentiële kopers zijn op niets uit gelopen.
Over vier tot zes weken zal het kabinet meer duidelijkheid geven over de herstructurering van Delta.