ANVS publiceert concept-kader tarieven kernafval

Gisteren heeft de ANVS de eerste publieke versie van een mogelijk toetsingskader voor kernafvaltarieven voor de COVRA gepubliceerd. Op grond van Europese regelgeving moeten tarieven voor kernafval 'objectief', 'transparant' en 'niet-discriminerend' zijn. Alleen kwamen de ANVS en de COVRA er in 2020 samen niet uit wat deze termen precies inhouden voor kernafval. Om die discussie eindelijk te beslechten, stelt de ANVS nu een concept-kader open voor inspraak. Na de inspraak wordt het kader definitief vastgesteld. Als dan nog steeds vaststaat dat COVRA ziekenhuizen laat opdraaien voor de kosten van het kernafval van kerncentrale Borssele, zal de ANVS handhavend optreden. Met het kader wordt het klip en klaar dat er geen controle is of COVRA eigenlijk genoeg spaart voor eindberging.

De tarieven die COVRA in rekening bracht tussen 2016 en 2023 vs. de bedragen die zijn betaald voor 1m³ Laag- en middel radioactief afval (LMRA) in 2016 en 2019

De tarieven die COVRA in rekening bracht tussen 2016 en 2023 vs. de bedragen die zijn betaald voor 1m³ Laag- en middel radioactief afval (LMRA) in 2016 en 2019.
Zie dit artikel voor meer achtergrond.

Hoe het ook al weer zat
Uit stukken waarvan de rechter had bevolen dat deze openbaar moesten worden,bleek dat de COVRA leveranciers van 'standaard' radioactief afval, zoals ziekenhuizen, vaste tarieven rekent. De COVRA had een aantal jaren forse verliezen geleden. Daarom zijn die tarieven voor standaard radioactief afval sinds 2016, toen de COVRA tarieven voor het eerst openbaar maakte, ruim verdubbeld. Voor niet-standaard afval is dat anders. De COVRA sluit met aanbieders van hoogradioactief kernafval, waaronder de exploitanten van de kerncentrale Borssele en van de HFR in Petten, maar ook met Urenco, 'commerciële' langlopende contracten. Omdat daarin de tarieven voor dit contractafval voor vele jaren zijn vastgelegd en er geen risico-opslag is afgesproken, gaat COVRA's tariefstijging voorbij aan NRG en EPZ, de uitbaters van de HFR en van Borssele, en aan Urenco in Almelo. Tekorten van de COVRA worden vervolgens afgewenteld op onder andere ziekenhuizen, de leveranciers van 'standaard' afval.

In de woorden van de toezichthouder ANVS:

De ANVS heeft echter geconstateerd dat in de langlopende contracten geen onzekerheidsmarge wordt aangehouden door COVRA. Dit heeft als gevolg dat de risico's niet bij de desbetreffende aanbieder van afval van het contract terecht komen, maar bij de COVRA. Als het risico zich verwezenlijkt gaan vervolgens alleen de kosten voor de aanbieders van de standaardtarievenlijst omhoog, omdat de langlopende contracten niet opengebroken kunnen worden en finale kwijting heeft plaatsgevonden. Dit leidt ertoe dat de aanbieders van afval uit de standaardtarievenlijst worden benadeeld ten opzichte van de aanbieders van langlopende contracten. Dit wordt versterkt doordat leveranciers van standaard afval niet de keuze hebben om langdurige tarieven af te sluiten of de mogelijkheid hebben om te onderhandelen over het tarief en andere leveringsvoorwaarden. Het selectief werken met langlopende contracten zonder hierbij een onzekerheidsmarge en een risico opslag te hanteren voldoet daarom naar het oordeel van de ANVS niet aan het vereiste van niet-discriminerend handelen.

Omdat de ANVS er op moet toezien dat tarieven van de COVRA transparant, objectief en niet-discriminerend zijn, wilde de ANVS begin 2019 COVRA daarom een dwangsom van 90.000 euro opleggen. Echter, omdat COVRA daarop aangaf dat de contracten voor contractafval 'op commerciële basis' door 'experts' waren opgesteld, en verder weinig meer inzicht kon geven, trok de ANVS de dwangsom in, en adviseerde de staatssecretaris van IenW "een regelgevend kader voor de financiering van de eindberging voor radioactief afval ontbreekt en ontwikkeld moet worden."

De staatssecretaris kaatste vorig jaar de bal terug naar de ANVS met een rapport waarin KPMG constateerde dat een regulerend kader voor tarieven van kernafval ook door de ANVS zelf kan worden opgesteld. Waarvan nu dus akte, op internetconsultatie.nl.

De concept ANVS Beleidsregel toezicht COVRA tarieven
Een aantal dingen vallen op. Het eerste is dat de ANVS de berekening van de kosten van het beheer van radioactief  afvalstof en de oprichting van een eindberging als 'vaststaand' aanneemt. De adviesraad van de ANVS had in 2019 er al op gewezen dat een regelgevend kader voor de financiering van de eindberging van kernafval ontbreekt.
(Laka heeft ondertussen bij COVRA (IenW) een Woo-verzoek ingediend naar de 'kostenraming' van 2 miljard voor een eindberging. En omdat termijnen niet worden nageleefd lijkt het er op dat de rechter hier zich binnenkort over zal moeten buigen)

Verder, eind juni had de Belgische overheid met Engie, de uitbater van de kerncentrales in Doel en Tihange, een deal gemaakt over de berging van kernafval waarbij Engie een risicopremie van 43% kreeg opgelegd. Duitsland had in 2017 voor een vergelijkbare afspraak met haar kernenergiesector groen licht gekregen voor een risicopremie van 35%. Maar, als Europese hekkensluiter, plannen om een eindberging pas in het jaar 2130 operationeel te hebben, en een kostenraming uit 2018 van van 2 miljard, wat verwacht de ANVS van de COVRA nu als risicopremie voor contractafval? Niets.

Tenslotte, maar dat is een beetje de schuld van Laka, de ANVS geeft aan dat:

De Stichting [Laka] heeft eerder een handhavingsverzoek ingediend vanwege niet naleving van artikel 10.10 Bbs door COVRA. Dat handhavingsverzoek is afgewezen en het bezwaar daartegen is ongegrond verklaard. Op dit moment ligt het beroep hiertegen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State en wordt gewacht op de planning van een zitting. Een uitspraak in deze handhavingszaak zou van invloed kunnen zijn op de beleidsregel.

Het conceptkader staat nu open voor inspraak tot 9 oktober. Het lijkt logisch te veronderstellen dat dit kader definitief is als eind 2024 het nieuwe ontwerp Nationaal Programma Radioactief Afval eind wordt gepubliceerd.

Update (5 oktober): Laka heeft een zienswijze ingediend.


Het duurt nog 107 jaar voordat Nederland een eindberging voor kernafval operationeel heeft.
Heeft u ook niet zo veel tijd? Ondersteun dan Laka nu met een gift.

Dit bericht werd geplaatst in , , , en getagged met , op door .
Heb je een opmerking of zie je een feitelijke onjuistheid? Laat het ons weten!

Over Stichting Laka

Het documentatie- en onderzoekscentrum kernenergie - Ketelhuisplein 43, Amsterdam - tel: 020-6168294 - mail: info@laka.org - Twitter: @LakaNieuws - FB: facebook.com/stg.laka - Linkedin: company:stichting-laka - ActivityPub: @lakanieuws@laka.org



Gerelateerde berichten:

 

  • 20 juli 2020: COVRA wil dat ANVS voorgenomen dwangsom geheim houdt

    Toezichthouder ANVS meldde in haar recente jaarverslag een inspectie te hebben gedaan bij kernafvalbeheerder COVRA en naar aanleiding daarvan staatssecretaris Van Veldhoven te hebben geadviseerd de financiering van de opslag en eindberging van kernafval te herzien. Laka heeft de ANVS daarop om meer informatie gevraagd, en het blijkt nu dat de ANVS de COVRA na […]


  • 20 augustus 2024: Laka vraagt Raad van State kernafvalcontracten van Borssele en Urenco te vernietigen

    In de inmiddels al weer een tijdje lopende procedure over de tarieven van  kernafvalbeheerder COVRA heeft Laka de Raad van State nu gevraagd COVRA's langlopende kernafvalcontracten te vernietigen wegens strijd met Europese staatssteunregels. Volgens Laka verleent COVRA als staatsbedrijf oneigenlijke staatssteun door alle risico's die met het opslaan van kernafval samenhangen voor haar eigen rekening […]


  • 29 april 2024: COVRA houdt accountancy-rapport over kostenschatting eindberging geheim

    Vorig jaar diende Laka een Woo-verzoek in over COVRA's kostenschatting voor een radioactief afval eindberging. Op grond van die Woo werden toen twee documenten openbaar gemaakt: een excelsheet en een kostenreview. Maar naar nu blijkt, houdt COVRA een rapport van een accountant over die kostenschatting geheim. Volgens de Woo had dat rapport ook openbaar moeten […]


  • 20 maart 2024: Laka wint beroep handhaving kernafvaltarieven COVRA

    Vanochtend heeft de Raad van State uitspraak gedaan in het beroep van Laka tegen de weigering van de ANVS om te handhaven op de intransparante tarieven van de COVRA. De Raad van State heeft het beroep van Laka gegrond verklaard en bevolen dat de ANVS opnieuw beslist op Laka's handhavingsverzoek uit 2020. Vorige week publiceerde […]


  • 9 februari 2024: Raad van State buigt zich maandag over kernafvaltarieven COVRA

    Maandag buigt de Raad van State zich over Laka's handhavingsverzoek bij de ANVS over de tarieven van kernafvalverwerker COVRA. De COVRA neemt onder "finale kwijting" kernafval over van kerncentrale Borssele zonder een risicopremie in rekening te brengen. Terwijl niet bekend is hoeveel eindberging van dit kernafval uiteindelijk gaat kosten. Dit is, volgens Laka, in strijd […]


  • 16 januari 2024: COVRA sorteert voor op ondergrondse opslag kernafval in Friesland, Flevoland, Gelderland of Noord-Brabant

    Met de kostenraming van €2,05 miljard sorteert COVRA voor op ondergrondse eindberging van kernafval in klei, dus mogelijk in een strook grofweg van Friesland, Flevoland, Gelderland tot Noord Brabant. Dit blijkt uit informatie die COVRA onder de Woo vrij moest geven na een verzoek van Laka hiertoe. Het plan van de overheid is om kernafval […]