In het debat woensdag waar ook de steun aan ECN en NRG ter sprake kwam liet minister Kamp doorsijpelen dat hij niet verwacht dat de extra 40 miljoen euro voor het afvoeren van het historisch afval van Petten naar de Covra voldoende is. Maar, zoals de minister zei, er was sprake van een noodsituatie en er was geen andere keus; anders ‘was het daar misgelopen’. Hij wilde het risico niet lopen dat de reactor buiten bedrijf moest worden gesteld en dat de productie van medische isotopen voor de diagnose en behandeling van kankerpatiënten wereldwijd gevaar zou lopen. Voor het eerst wordt nu gesteld dat de HFR ‘nog drie jaar’ onmisbaar is voor de productie van die medische isotopen.
De minister gaf tijdens het debat [video] toe erg verbaasd te zijn over de mededeling door NRG van de slechte financiële situatie. Volgens ons is het toch simpel: er zijn twee (nouja drie) mogelijkheden: of NRG heeft tot voor kort de minister (en de ANVS) niet helemaal goed ingelicht; of (én) de ANVS heeft haar taak -toezichthouden- niet naar behoren uitgevoerd; of de ministers hebben ondanks alle pogingen van de Kamer om meer informatie boven tafel te krijgen, de Kamer niet goed ingelicht. Meer mogelijkheden zijn er niet. Zeker omdat NRG al onder verscherpt toezicht van ANVS staat! Kamp probeert die conclusie nog te ontlopen met de mededeling dat de ‘financiële situatie snel verslechterde’, maar ook hij vindt het vreemd en beloofd een grondig onderzoek.
HFR nog drie jaar noodzakelijk
Eind vorige maand toen minister Kamp die 40 miljoen beschikbaar stelde, schermde hij ook met een onderzoek van RIVM waaruit zou blijken dat “[B]ij een stopzetting van de activiteiten van NRG [zullen] er volgens het RIVM op korte termijn, en voor een periode van 3 jaar, serieuze beschikbaarheidsproblemen ontstaan” voor een aantal medische isotopen. Afgelopen donderdagavond (6 oktober) verscheen het onderzoek ‘Ruwe schets van de problemen voor de behandeling van Nederlandse patiënten bij een plotselinge productiestop van medische isotopen in Nederland’ op de RIVM website. In het begeleidende bericht een relativering: “De informatie in de notitie is gebaseerd op openbare bronnen. Het biedt geen volledig beeld van mogelijke gevolgen.”
Afgezien van de kritiek op de aannames in het rapport, die we wel degelijk hebben, maakt de uitspraak van de minister en het rapport van RIVM, één belangrijk ding duidelijk: door de groei van alternatieve productie methodes, kan sluiting van de HFR over drie jaar opgevangen worden. Dat is een belangrijke koerswijziging en geeft toch echt een ander perspectief dan ‘de HFR is tot 2025 noodzakelijk en daarna Pallas'.
Kenmerkend ook is het antwoord van minister Kamp in de debat afgelopen woensdag op een vraag over Pallas; namelijk dat het Rijk samen met Noord-Holland een traject begonnen zijn om “een nieuwe generatie nucleaire onderzoeksreactoren [te bouwen] waarbij tegelijkertijd ook medische isotopen geproduceerd kan worden”. Een draai van 180 graden ten opzichte van de argumentatie tot nu toe: ‘Pallas moet er komen voor de productie van medische isotopen’.