Minister Schultz heeft de vragen beantwoord naar aanleiding van de media-berichten over ‘klokkenluiders en ophoping van kernafval’ in Petten. Een lange en interessante brief. Ze legt omstandig uit wat de problemen zijn, maar blijft tegelijkertijd op sommige punten opvallend oppervlakkig. Zo zegt ze bijvoorbeeld dat NRG “één a twee miljoen euro geïnvesteerd” heeft in het systeem om het afval te scheiden en de kosten voor vervangen van dat systeem onbekend zijn. Op de vraag waarom de Kamer niet eerder is ingelicht over de problemen en vertraging zegt de minister dat “het niet optimaal functioneren van deze installatie op dit moment niet op het kritieke tijdspad ligt.”
Ook opvallend vaag is haar antwoord over de Covra.
De Covra kan namelijk niet meer precies achterhalen welk radioactief afval (en waarom zo’n grote hoeveelheid) er in sommige jaren vanuit Petten is vervoerd. De Covra, die er prat op gaat een “nauwkeurige afval-boekhouding met aanvoergegevens bij te houden” stelt dat het ‘waarschijnlijk’ om ‘eigen afval' gaat. Op de vraag welk 'eigen afval' Covra produceerde, zegt de minister vervolgens: “In dit geval werd met “eigen afval” bedoeld afval dat in Petten is ontstaan, in 1993 en 1994.” Een klassiek kluitje-in-het-riet antwoord. En ook feitelijk klopt het niet als ze zegt “dat er in 1996, en in mindere mate 1997, meer afval is afgevoerd vanuit Petten naar COVRA dan gebruikelijk was. Het gaat in totaal om ruwweg een gemiddelde jaarafvoer extra vanuit NRG.” Er was toen nog geen sprake van NRG, bestaat pas sinds oktober 1998.
Ze licht ook een (overigens al bekend) tipje van de sluier op met betrekking tot de kosten: “Overeenkomstig de raming van ECN/NRG van vorig jaar zal er voor de sortering, herverpakking, eventuele bewerking en afvoer van alle vaten uit de WSF in totaal circa 82,9 mln euro nodig zijn.” Ze zegt dat het Rijk al € 74,8 miljoen geleend en gegeven heeft. Maar vergeet dan een extra bijdrage van 2,5 miljoen eind vorig jaar en de € 82 miljoen die eigenlijk zijn geleend om de HFR nog 10 jaar in bedrijf te houden, maar ook gebruikt wordt voor de afvoer van het historisch afval. Ze zegt in deze brief dat dat ook gewoon mag volgens de voorwaarden. Maar feit blijft dat in de kamer en door bewindspersonen toen alleen maar gepraat is over de productie van medische isotopen die gegarandeerd moest blijven. Ook in de toetsing en risico-analyse van de lening ging het alleen over medische isotopen. Het risico van die lening zou er toch echt anders uitzien als het ging om de afvoer van radioactief afval in plaats van het garanderen van een commerciële activiteit, waarmee de lening terugbetaald moet worden.
Over de angstcultuur die bij NRG in Petten zou heersen, schrijft ze dat de genoemde signalen bekend zijn. “De signalen zijn en worden door de ANVS onderzocht. Daarbij heeft de ANVS in haar reguliere toezicht extra aandacht voor de veiligheidscultuur binnen NRG.”
Verscherpt toezicht zou je dat kunnen noemen, en tegelijkertijd blijkbaar toch ook nog niet genoeg. Het International Atoom Energie Agentschap wordt ook ingeschakeld. Op verzoek van de ANVS “zal het IAEA nog dit jaar opnieuw een internationale missie in Petten uitvoeren waarbij de veiligheidscultuur een van de aandachtspunten is. Daarnaast zal er begin volgend jaar een tweede IAEA-missie zich volledig richten op de veiligheidscultuur bij NRG.”
We horen er vast nog wel meer over.