Publication Laka-library:
Medical isotope production using local cyclotrons - A comparative study between Denmark and the Netherlands

AuthorTechnopolis
6-07-4-60-55.pdf
DateJanuary 2022
Classification 6.07.4.60/55 (MISCELLANEOUS - RADIO ISOTOPES - NUCLEAR MEDICINE / MEDICAL APPLICATIONS )
Front

From the publication:

Medical isotope production using local cyclotrons                                                         ii
Managementsamenvatting

In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft Technopolis Group
een vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar de productie van medische isotopen met
cyclotrons in Denemarken en Nederland. De situatie in Denemarken is onderzocht, omdat
Denemarken de hoogste dichtheid van cyclotrons (aantal cyclotrons per miljoen inwoners)
heeft in Europa, driemaal hoger dan in Nederland. Daarnaast heeft Denemarken geen
andersoortige bestralingsfaciliteiten voor de productie van medische isotopen dan cyclotrons.
Op basis van deze vergelijking heeft Technopolis onderzocht in hoeverre een situatie zoals in
Denemarken een interessant scenario voor Nederland kan zijn zodra de Hoge Flux Reactor
(HFR) in Petten sluit, en welke implicaties en investeringen dat met zich mee zou brengen.
Uit het onderzoek blijkt dat het aantal medische cyclotrons dat in Denemarken is geïnstalleerd,
gelijk is aan het aantal cyclotrons in Nederland. Deze cyclotrons zijn vooral geplaats in
ziekenhuizen. De hogere dichtheid van cyclotrons volgt uit het feit dat Denemarken een lagere
bevolkingsomvang heeft dan Nederland. Dat er relatief meer cyclotrons per hoofd van de
bevolking zijn, komt enerzijds door een regionaal gezondheidssysteem en anderzijds doordat
landen met vergelijkbare landoppervlakte evenveel cyclotrons nodig hebben om
kortlevende, tijdskritische medische isotopen efficiënt te transporteren naar ziekenhuizen
verspreid over het land.
De hoge dichtheid van cyclotrons in Denemarken is niet ingegeven vanuit de ambitie om
zelfvoorzienend te zijn in de productie van medische isotopen, maar vanuit ambities op het
gebied van verbeterde opsporing van kanker. Denemarken heeft voor verbeterde opsporing
van kanker ingezet op een grotere beschikbaarheid van PET-scanners. Dat heeft geleid tot
een toename van het aantal PET-scanners en cyclotrons in het afgelopen decennium – een
trend die overigens ook in Nederland zichtbaar is vanwege de superieure beeldkwaliteit van
PET in de meeste diagnostische onderzoeken. Cyclotrons kunnen echter maar een beperkt
palet van medische isotopen produceren, voornamelijk voor diagnostische doeleinden.
Hierdoor is volledig zelfvoorzienend zijn in medische isotopen in Denemarken niet mogelijk,
zeker niet voor therapeutische doeleinden.
Voor medische isotopen die niet in cyclotrons geproduceerd kunnen worden, is Denemarken
volledig afhankelijk van buitenlandse levering (bijvoorbeeld vanuit Nederland). De levering
van deze reactor-geproduceerde medische isotopen voor diagnostiek en therapie is
doorgaans betrouwbaar. Men heeft daarom ook nooit gestreefd naar substitutie, hoewel er
tijdens de Molybdeen/Technetium Crises, in de eerste decennia van deze eeuw, SPECT-
diagnostiek (met reactorisotopen) deels vervangen is door PET-diagnostiek.
Denemarken heeft geen nationale mitigatiestrategie voor tekorten aan medische isotopen.
Eventuele tekorten worden ad-hoc opgelost tussen ziekenhuizen en gezondheidsregio’s. Er is
nooit serieus overwogen om technetium-99m (99mTc), de meeste gebruikte reactor-
geproduceerde SPECT-isotoop1, met cyclotrons te produceren – voornamelijk vanuit
praktische, regulatoire en economische redenen. Vanwege de afhankelijkheid van het
buitenland voor diverse medische isotopen en de onzekere toekomstplannen van nieuwe
nucleaire onderzoeksreactoren in Europa, uitten geïnterviewde experts uit Denemarken zorgen
over de toekomstige leveringszekerheid van medische isotopen.